Fuat YALMAN, fuatyalman@duzce.edu.tr
Suyun terapötik amaçlı kullanımı, günümüzde de kullanılan, geleneksel tedavi yöntemlerinden biridir. Hidroterapi, ilaç dışı bir yöntem olarak, kaplıca ve kür merkezleri gibi pek çok kuruluşta koruyucu, tedavi edici ve rehabilitasyon amacıyla kullanılmaktadır. Hidroterapi, sağlığın iyileştirilmesi ya da çeşitli hastalıkların tedavisi için sıcaklık, basınç, süre ve yer ayarlanarak suyun herhangi bir formunda (su, buz, buhar) harici veya dahili kullanımıdır. Balneoterapi uygulamalarında suyun kimyasal içeriği, hidroterapide ise suyun fiziksel özellikleri ön plandadır.
Hidroterapi, fiziksel işlev bozukluklarını yönetmek için en eski terapötik yöntemlerden biridir. Vücut dokularının ısınma, soğutma, debridman, ağrı kesici, kas gevşemesi, eklem sertliği tedavisi, psikolojik gevşeme gibi etkilerinden dolayı egzersizlere yardımcı olması için kullanılmaktadır. Başlıca hidroterapi yöntemleri; sitz banyo, girdap banyoları, irrigasyon sistemleri, kelebek banyo ve aquaterapidir.
Hidroterapi uygulamaları; termomineral suların belirli bir basınçla belirli bölgelere uygulanmasıdır. Duşlar ve irrigasyonlar olarak kullanılmaktadır. Duşlar, mineralli suların belirli bir basınçla vücuda uygulanmasıdır. Su içerisinde uygulanabileceği gibi su dışında da uygulanabilmektedir. Deri dolaşımını uyarıcı, ağrıyı ve spazmı azaltıcı etkileri bulunmaktadır. İrrigasyon, ağız, diş eti, nazal ve nazofarengial bölge rahatsızlıklarında kullanılmaktadır. Kronik konstipasyonda kolon irrigasyonu, endikasyonu bulunan jinekolojik hastalıklarda ise vaginal irrigasyon olarak yapılabilmektedir.
Sitz Banyo (Oturma Banyosu); Oturma banyosu pelvik bölge için kısmi daldırma banyosudur. Özel biçimde yapılmış bir küvet içerisinde uygulama yapılabileceği gibi, normal küvet içerisinde de yapılabilir. Oturma banyosu; soğuk, sıcak, nötral, sıcak ve soğuk zıt uygulama şeklinde olabilir.
Girdap Banyoları (Whirlpool); Elektrik türbini, drenaj sistemi, termostat içeren özel tasarlanmış çelik kazanlarda tüm vücut veya kısmi daldırma şeklinde yapılan uygulamalardır. Girdap banyoları tedavinin amacına bağlı olarak farklı sıcaklıklarda kullanılabilmektedir.
İrrigasyon Sistemleri; Basınçlı su kullanılarak yapılan irrigasyon sistemleri lavaj veya yara temizliği için kullanılabilir. Basınç 270-777 mmHg arasında olmalıdır. 270 mmHg’den az olursa yara temizliği etkili olmaz. 777 mmHg’den çok olursa travma oluşturur ve bakteri üremesine yol açabilir.
Kelebek Banyosu (Hubbard Tank); Kelebek banyoları, tüm vücudun içine girebileceği, rahatlıkla hareket edebileceği büyüklükte ve şekilde banyo tanklarıdır. 1920 yılında Le Roy Hubbard tarafından su altı egzersizleri yaptırmak için yapılmıştır. Banyonun şekli hastanın ekstremiteleri ile çeşitli egzersizleri yapabileceği biçimdedir.
Aquaterapi; Genellikle hidroterapi pasif bir yöntemi ifade ederken, aquaterapi aktif bir tedavi yöntemini tanımlar. Aquaterapide; Halliwick, Bad Ragaz halka metodu, Watsu gibi özel teknikler de yer almaktadır.
