Demet ENSARİ ŞAYLI, demetsayli@hotmail.com
İyi bilinen Sağlık Turizmi çeşitleri yanı sıra az bilinen ve gelişime açık olan klimaterapi (iklim Terapisi) ve Türkiye’de kullanılabilirliğine değineceğiz bu yazıda.
Önce İklim Terapisi nedir bunu açıklayarak başlayalım. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’ne göre iklim terapisi “iklimin insanlar üzerindeki etkilerinden yola çıkarak, herhangi bir rahatsızlığın olması durumunda o rahatsızlığa iyi gelecek olan iklimi, o kişiye tedavi amaçlı olarak uygulanmasını sağlamaktır” (Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 2021). Karagülle (2000) iklim terapisini (klimaterapi), kompleks bir kür programı çerçevesinde değerlendirilen balneoterapinin birlikte uygulandığı yöntemlerden biri olarak ele almıştır. İklim terapisi hastanın maruz kaldığı hava, rüzgâr, güneş ve yağmur gibi iklim unsurlarına dayanmaktadır. Balneoterapi ve iklim terapisinin birbiriyle kombine edilebilen faydalı etkileri, eski çağlardan beri bilinmektedir (Internisten im Netz, 2021).MÖ.500 yıllara dayanan İklim terapisini ilk kullananlardan biri de Hipokrattır.
Deniz kenarı (Talassoterapi): Sodyum klorürce zengin havanın solunması, sakinleştirici bir etkiye sahiptir. Ayrıca ciltte tahriş edici etkisi ile kan dolaşımını hızlandırır, metabolizmayı uyarır ve UV ışını ile D vitamini alımını kolaylaştırır.
Orman ve tepelik alanlar: Yaz mevsiminde temiz hava rahatlatıcı, hafif ve az tahriş edici etkiye sahiptir.
Yüksek dağlar: Düşük hava basıncı, düşük nem, hava temizliği ve yoğun UV ışınları ile yenileyici etkisi vardır.
Diğer bir deyiş ile İklimin biyopozitif elementlerin hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde kullanımına klimaterapi denir diyebiliriz. Globalde en çok bilinen İklim Terapisi Merkezleri Avusturya, Almanya, İsviçre’dir. Alternatif turizm faaliyetlerinin önem kazandığı günümüzde klimaterapiye olanak sağlayan doğal ortamlar turistik çekim merkezi olmaktadır. Türkiye doğal ortam özelliklerini koruyan dağlık ve tepelik alanları, yaylaları, ormanları, kaplıcaları, şifalı suları ve çamurları ile klimaterapi potansiyeli yüksek bir ülkedir.
İklim terapisi çeşitlerinin uygulanabilirliği açısından ormanlık ve yüksek dağlık alanların (Doğu Karadeniz, Kazdağları ve Yıldız Dağları vb.), maden galerileri ve mağara galerilerinin (Çankırı Tuz Mağarası gibi) ve talassoterapi için sahil kesimlerinin araştırılması ve tespit edilmesi gerekmektedir. Türkiye’nin coğrafi zenginliği ve çeşitliliğinden ötürü iklim terapisinin yapılabileceği destinasyonları il bazında adlandırmaktan çok bölgesel bir turizm yönetim yaklaşımının sergilenmesinin daha uygun olacağı düşünülmektedir. (Ergüven, M. H. ve Kaya, A. (2021). Havalı Bir Turistik Ürün Çeşidi: İklim Terapisi. Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, 14(85): 419-430. )
Sağlık Turizminin bir alt dalı olarak gelişmesi özellikle Türkiye’de hâlihazırda tıp fakülteleri bünyelerinde bulunan Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim Dalları ile iş birliğine gidilmesinin, çalışmaların sürdürülebilirliğini arttıracaktır.Böyle bir adımın atılması, iklim terapisinin hızlı ve kapsamlı bir şekilde ülke genelinde yaygınlaştırılmasını ile kırsal kesime yeni iş imkanları sunması ve sağlık turizmi kaynağı olarak da farklı bir çeşit olarak da sunulması alana katkı sağlayacaktır.
