Tülin FİLİK, tulinfilik@hotmail.com
Sağlık turizmi, hastalara yüksek kaliteli, uygun fiyatlı tedavilere erişim sağlarken yerel ekonomileri canlandırarak sağlık hizmetlerinde devrim yaratma potansiyeline sahiptir. Ancak, uzun vadeli uygulanabilirliğini sağlamak için sürdürülebilirliği teşvik etmek ve teknolojik gelişmelerden yararlanmak esastır. Sağlık turizminde sürdürülebilirliğin sağlanması, dünyanın dört bir yanından gelen hastaların tıbbi gereksinimlerini karşılamak ve bölgesel sağlık sistemlerinin bütünlüğünü korumak arasında bir denge kurmayı gerektirir. Tıbbi bakım almak için uluslararası sınırları aşmayı içeren bu olgu, maliyet tasarrufu, gelişmiş tıbbi teknolojilere erişim ve daha kısa bekleme süreleri gibi faktörler tarafından yönlendirilir. Ancak, sağlık turizmi büyümeye devam ettikçe, sürdürülebilirliğini sağlama, hasta bakım kalitesini iyileştirmek için teknolojik gelişmelerden yararlanma ve akreditasyon standartları önem arz etmektedir.
Akreditasyon Fransızca, denklik demektir. Ulusal veya uluslararası kuruluşlar tarafından; belirli mesleki alanların ulusal ve uluslararası kabul görmüş kriterlere göre değerlendirilmesi, yeterliliğinin onaylanması ve düzenli aralıklarla dış taraflarca denetlenmesidir. Sağlık hizmetlerinin akreditasyonu, sağlık kuruluşları için önceden belirlenmiş standartlara ulaşmanın kriterlerinden biri olarak görülmektedir. Akreditasyon kavramı Amerika Birleşik Devletleri’nde başlamış ve küresel olarak kullanılan akreditasyon programları daha sonra, diğer ülkelere yayılmıştır. Dünya Sağlık Örgütünün rehberliğinde saygın bilimsel metinlere vurgu yapılarak, uygun performans göstergelerine dayanan yetkin ve kapsamlı bir akreditasyon modelinin kullanılmasının, sağlık merkezlerinin operasyonel ve klinik performansını etkili bir şekilde artırabileceği görüşü öne çıkmaktadır. Son yıllarda, sağlık bakım sistemlerinde kalite iyileştirme konusu yaygın kabul görmektedir. Kalite anlayışı ve kavramı; bakım kalitesi için müdahale yöntemi, bakım güvenliğinin garanti altına alınması, sağlık sektörü dışındaki çeşitli fikir ve endüstrilerin etkisiyle zamanla evrimleşmiş ve iyileşmiştir. Akreditasyon, sistem dışındaki kişiler tarafından incelenmesi gereken, sağlık hizmetlerinde önceden belirlenmiş standartlarla hedeflere ve başarılara ulaşmak olarak tanımlanmaktadır. Akreditasyon, çeşitli ülkelerde sağlık hizmetlerinin kalitesini iyileştirmek için etkili bir yöntemdir ve birçok kurum ve kuruluş tarafından kalite dönüşümü için hayati bir araç olarak görülmektedir.
Kalite Nedir?
- Kalite, kullanıma uygunluktur
- Kalite, ihtiyaca uygunluktur
- Kalite, esnekliktir (Talepleri karşılamak için değişmeyi göze almak ve bu konuda istekli olmaktır)
- Kalite, müşteri memnuniyetidir.
- Kalite, verimliliktir.
- Kalite, bir hayat felsefesidir.
- Kalite, bir yaşam tarzıdır.
- Kalite, etkili olmaktır.
- Kalite, insana yapılan yatırımdır.
- Kalite, bitmeyen bir süreçtir.
- Daha iyiyi bulmak için sürekli ve düzenli bir yolculuk yapmaktır.
- Kalite, mükemmellik arayışında sistemli bir yaklaşımdır.
Günümüzde kalite, sürekli iyileştirme ayakta kalma ve küresel rekabette yarışabilme kapasitesini doğrudan etkilemektedir. Sağlık hizmetlerinde kalite anlayışını şekillendiren bir lider olan Avedis Donabedian, yüksek kaliteli hizmeti “hizmet sürecinin bütün kısımlarında ki beklenen kazançlar ve kayıplar dengesi hesaba katıldıktan sonra, hastanın iyilik halinin kapsamlı bir ölçüsünü en üst düzeye çıkarması beklenen hizmet” olarak tanımlamaktadır. Donabedian’a göre sağlık hizmetlerinde kalite; sağlık hizmetleri bilimi ve teknolojisi ile bu bilim ve teknolojinin uygulanmasının ürünü olarak düşünülebilir. Bu ürün etkenlik, etkililik, verimlilik, optimallik, kabul edilebilirlik, yasallık ve hakkaniyeti içeren çeşitli özelliklerle nitelendirilebilir.
Sağlık turistleri daha kaliteli sağlık hizmeti almak için başka bir ülkeye seyahat etmektedir. Yüksek kaliteli tıbbi hizmetler veya tesisler, yetenekli, kalifiye sağlık profesyonelleri ve cazibe merkezleri yurtdışı tıbbi turizmin büyümesine önemli katkıda bulunmaktadır. Genel olarak hastane altyapısı sağlık tesisleri, ameliyathane, tedavi odası, sterilizasyon ünitesi, asansörler, tıbbi gaz tedarik üniteleri, gaz jeneratörleri, gaz tesisleri, oksijen jeneratörleri, azot jeneratörleri, gaz karıştırıcıları, gaz çıkışları, uyarı sistemleri, tıbbi gaz tedarik üniteleri, tıbbi gaz manifoldları, tıbbi vakum pompaları, vakum sistemleri, vakum regülatörleri ve daha birçok şeyi içermektedir. Akreditasyon süreci ile birlikte, sağlık hizmet sunumunun ana bileşeni olan hastanelerin bu kompleks yapısının, bilimsel ve yasal kurallara dayandırılarak; izlenebilir, ölçülebilir ve sürekli gelişmeye açık olması, kalite seviyesinin yükselmesine katkı sağlamaktadır. Yeterli sağlık altyapısının bulunmamasının, tıbbi turistleri daha iyi tıbbi bakım için tıbbi turizm destinasyonlarındaki iyi donanımlı hastanelerin çektiği tespit edilmiştir. Kaliteli altyapı hastanenin itibarını artırır ve hastaları kaliteli tedavi için çeker. İyi bir hastane altyapısı ve donanımlı sağlık profesyonelleri tıbbi turistin memnuniyetinde önemli bir rol oynar.
Memnuniyet, bir hizmet veya üründen tam olarak istenileni elde etmenin sonucunda ortaya çıkan psikolojik durumdur. Müşteri memnuniyeti, bir mal veya hizmetin algılanan performansının müşterinin beklentileriyle karşılaştırılması sonucunda müşterinin mutluluk veya üzüntü duyguları olarak da ifade edilebilir. Hasta memnuniyeti, “hastaların beklentilerinin karşılanıp karşılanmadığını görmek için yapılan işin sağlık hizmeti kalitesini değerlendirdikten sonra sağladığı iç görülerin sonucudur”. Müşteri sadakati, müşterinin ürün veya hizmetle olan ilişkisi olarak tanımlanabilir. Seyahat ve turizm sektöründe sadakat, bir varış noktasını tekrar ziyaret etme isteği, olumlu tavsiyelerin yayılması ve cüzdan harcamalarının payında artış olarak tanımlanır. Müşteri sadakati, örgütsel çalışmalarda hasta sadakati veya sağlık hizmetlerine bağlılık olarak ele alınan bir olgudur. Sağlık hizmeti sağlayıcıları için tıbbi turistin sadakati, hastanın hastaneyle ilişkisini sürdürmesi ve hastanenin hizmetlerini potansiyel hastalara önermesi durumu olarak nitelendirilir. Hastanın alınan hizmetten duyduğu memnuniyet, sadakati ve hastanenin olumlu imajını teşvik etmek için çok önemlidir.
Sonuç olarak; sağlık kuruluşlarının sundukları hizmetin tümünün kalitesini iyileştirmek ve sürekliliğini sağlamak için, tasarlanmış standartları karşılayıp karşılamadığının değerlendirilmesi; kuruluş tarafından hasta bakım kalitesini artırmak, güvenli bir çevre sağlamak, hastalara, sağlık profesyonellerine ve refakatçılara yönelik riskleri azaltmak için, sürekli olacak bir çalışmadır. Bir sağlık kuruluşunun, önceden belirlenmiş ve yayınlanmış standartlara uygunluğunun, herkesçe kabul gören bir tüzel kişilik tarafından değerlendirilip onaylanması, hastaya sunulan hizmetlerin kalitesinde bir artış sağlayarak, hasta memnuniyeti ve sadakatinin sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır.
